پادکست ذهن و جامعه

ذهن و جامعه

انسان و اجتماع دو عنصر مکمل یکدیگرند. در واقع، بین فرد و جامعه روابط متقابل وجود دارد و فرد در عین حال که از جامعه تاثیر می‌پذیرد، بر آن تاثیر می‌گذارد. بقا هر دو در دست یکدیگر است و انسان ها از طریق فرآیند جامعه پذیری است که به جزئی از روح جامعه تبدیل می‌شوند.
زندگی در اجتماع به قدری برای بشر اهمیت دارد که اساسا خارج از اجتماع برای او تصورناپذیر است. شاید بهترین نشانه این است که زندگی در اجتماع، انسان را از حیوانات تمیز می‌دهد. به عبارتی، اندیشه و تفکر، انسان را از دیگر موجودات متمایز نموده و در ادوار مختلف باعث رشد او شده است.
اما زندگی در اجتماع دلیل تفاوت انسان با حیوانات نیست. زبان، مهم ترین عامل برتری بشر نسبت به سایر موجودات زنده است. در واقع، زبان همان چیزی است که ما را انسان می‌سازد. زبان باعث تکامل ذهن، تشکیل اجتماع و درنتیجه پیشرفت زندگی انسان شده است؛ زیرا زبان، ابزار اصلی ارتباط انسان‌ها با یکدیگر است.
موضوع رابطه انسان و اجتماع بسیار گسترده است و در اصل، اجتماع و جامعه رابطه، همزیستی و هدف مشترکی را تعقیب می‌کنند. هرچند که زندگی اجتماعی امری تکوینی است اما اجتماعی زندگی کردن و با مردم در ارتباط بودن، ارزش اخلاقی مثبتی تلقی می‌شود. زندگی اجتماعی، مقدمه‌ای جهت ظهور استعدادها، پیشرفت‌ و تعالی انسان است. علاوه‌بر این، شخص و اجتماع در راستای یکدیگر حرکت می‌کنند؛ یعنی با پیشرفت انسان، جامعه پیشرفت می‌کند و با رشد جامعه، انسان رشد می‌کند. فرد به تنهایی و جدا از جامعه نمی تواند از حقوق طبیعی خود حراست کند . جامعه بستر پرورش توانایی ها و خلاقیت های فردی است.
هربرت مید، جامعه شناس و روانشناس اجتماعی و از زعمای فلسفه اجتماعی اوایل قرن بیستم آمریکا که در کسوت یک جامعه شناس واقعیت گرا ظاهر شد. او که کتاب معروف «ذهن، خود و جامعه» را نوشته است، با تقدم بخشی به دنیای اجتماعی و بدون نفی قابلیت ها و استعدادهای ذاتی آدمی معتقد است رفتار آدمی در درون متن یا زمینه اجتماعی، به گونه ای ذهنی تعیین می شود و آگاهی اجتماعی، ذهن، خود و شناخت خویشتن نیز پا به پای هم در اثر ارتباطات ذهنی و از طریق کنش های متقابل با دیگران از دل و از درون دنیای اجتماعی برمی خیزد و پدید می آید.
در شماره صفر مجله بهروان که تحت عنوان «ذهن» منتشر شده است، در بخش «چتر» احسان عزیزی درباره «ذهن و جامعه» نوشته است و در آن به زبان ساده به ما می‌گوید که ذهن ما متاثر از محیط پیرامون ما، جامعه، افراد و گروه هایی که در آن چشم به جهان می‌گشاییم است.