و عشق معجونی مرموز است
ژان فرانسوا دورتیه متولد 1956 فرانسه جامعه شناس سر دبیر نشریه علوم انسانی و دایره روانشناسی است.
آثار او عبارتند از گستره شناخت (نشر خجسته، ترجمه جلال الدین رفیعی فر) 2009 ، انسان ها و طریقه استفاده از آن ها 2009، انسان این حیوان عجیب (انسان شناسی) 2012 (نشر خجسته، ترجمه جلال‌الدین رفیعی فر)، به دنبال چه می دوی؟ 2016، کار راهی برای بقا 2017.
از نظر ژان فرانسوا دورتیه عشق به چه معناست و چه تعریفی دارد؟
پیش از هر چیزی باید یاد آوری کنیم که عشق، تجربه ای شگفت انگیز برای آدمی است. اما وصف آن به آسانی در یکی دو کلمه نمی گنجد. عشق چیست؟ مثلاً مردی، زنی را ملاقات می کند، زنی، مردی را ملاقات می کند، چند کلمه ای بینشان رد و بدل می شود، به هم لبخند می زنند و شب هنگام، هر‌کدام به ملاقاتی که داشته اند فکر می کنند و احتمالاً قلب هایشان شروع می کند به تندتر زدن. یعنی؛ آن ها در دام عشق افتاده اند. تمایل بسیار زیاد برای دوباره دیدن همدیگر سراغشان می آید.
«دوباره او را ببین، دوباره او را ببین…»
در حال حاضر چه اتفاقی افتاده؟ آیا می توانیم این احساس را کالبد شکافی کنیم تا به ذات آن پی ببریم؟ ابتدا باید به ای ن‌نکته توجه کنیم که اصطلاح دوست داشتن، صحبت کردن درباره چیزهای مختلف بوده و کاملا متفاوت از عشق بیان می شود. برای مثال، ما در فرانسه از این کلمه برای عشق بین زن و مرد، عشق به فرزندان و عشق به کار استفاده می کنیم. می گوییم: دوستت دارم، درست مثل وقتی که می گوییم شکلات را دوست دارم. بنابراین، این هیچ کمکی به تحلیل و واکاوی احساسات نمی کند. در زبان انگلیسی آن ها را تفکیک می کنیم و می گوییم like و love، ولی باز هم این هیچ کمکی به ما نمی کند. اولین کاری که باید کرد این است که به معنی محدود شده عشق، یعنی عشق رمانتیک به طور گسترده و مفصل تری پی ببریم، چون ما شریک عشقی خود را همانند فرزندانمان دوست نداریم. یعنی جنس دوست داشتنمان کاملا متفاوت است.
فلاسفه یونان باستان، به 5 یا 6 احساس متفاوت پی بردند. «اِروس» به معنای عشق جنسی، خدای عشق در اسطوره های یونان، «آفرودیت» (الهه عشق شهوانی) و در مقابل آن، «عشق پاک» که به عشق افلاطونی معروف است. در کنار «اِروس»، «فیلیا» ( دوست داری و طرف داری) نیز وجود داشته است، یا «اِستورگه» (مهر و محبت) مانند عشق مادر به فرزند یا عشق به خانواده، «آگاپه» (عشق به هم نوع) و در آخر «فیلان تروپی» (انسان دوستی: عشق به بشریت به طور کلی). هر‌یک از این احساسات می تواند کمابیش پیامد های دیگری را برای افراد ایجاد کند. به طور مثال «فیلیا» می تواند منجر به از خود گذشتگی، آگاپه موجب خیرخواهی، و انسان دوستی ای که می تواند ثمره اش محبت باشد.
و این اولین راه برای شناسایی انواع مختلف عشق است. امروزه، روانشناسان عشق به شریک زندگی که شامل میل و علاقه شدید است را از «دلبستگی» که به عشق به والدین مربوط می شود، متمایز می دانند. دوستی بدون شک و تردید مخلوط دیگری از احساسات را شامل می شود.
ترجمه: مرجان گلریز
ادامه مطلب را در بهروان شماره چهارم عشق بخوانید.
خرید از سایت: behravanmag.com
نسخه الکترونیکی: jaaardotcom
خرید حضوری: پیشخوان دکه ها و کیوسک های روزنامه فروشی و کتاب فروشی های نشرچشمه
