شماره پنج: مدرسه

برداشت اول: اولی‌ ها

مردی که از ترس‌ هایش می‌ گریخت

اولی‌ ها

مدرسه، خواب‌ های مرا قیچی کرده بود. نماز مرا شکسته بود. مدرسه، عروسک مرا رنجانده بود. روز ورود، یادم نخواهد رفت: مرا از میان بازی‌ هایم ربودند و به کابوس مدرسه بردند. خودم را تنها دیدم و غریب

 سهراب سپهری

اولی‌ ها

کیارستمی اولی‌ ها را درست قبل از خانه دوست کجاست و مشق شب ساخت. اولین فیلم از تریلوژی مدرسه کیارستمی که با اولی‌ ها آغاز و در خانه دوست کجاست به نقطه اوج خودش می‌ رسد و کیارستمی را بدل به کارگردانی جهانی می‌ کند. تا قبل از اولی‌ ها کیارستمی چند مستند پاستوریزه، کم‌ خطر و بی‌ مسئله ساخته بود. سال‌ های بعد از انقلاب برای کیارستمی با چنین فیلم‌ هایی آغاز شد.
این واکنش طبیعی کیارستمی به انقلاب بود. کیارستمی در تمام سال‌ های فعالیتش بعد از انقلاب، منهای چند فیلمی که در خارج از ایران ساخت، همواره تلاش کرد از سیاست دوری کند. حتی وقتی که در ده اشاره‌ هایی به اجتماع می‌ کرد فرم فیلم را به صورتی انتخاب کرد که درباره آن قضاوت سیاسی صورت نگیرد. برای همین هم هست که نمی‌ توان با تکیه بر فیلم‌ های او پیوستار تاریخی جامعه ایران را بررسی کرد. در فیلم‌ های بعد از انقلاب کیارستمی جامعه، اغلب غایب است یا اگر حضور دارد کارگردان زیاد به مناسبات درون آن کاری ندارد.

کیارستمی همیشه از شهر، به‌ عنوان یکی از مظاهر مدرنیته، گریخته و برای فرار از کشمکش‌ های درون آن به دامن طبیعت پناه برده است. طبیعت به‌ عنوان یک عنصر کلیدی در فیلم‌ های پس از انقلاب کیارستمی به شدت قابل بررسی و تحلیل است. طبیعت برای کیارستمی همان بهشتی است که بشر مدرن آن را در دل مناسبات مدرن شهری گم کرده‌ است. به همین خاطر طبیعت از منظر دوربین کیارستمی جایی است بکر، دست‌ نخورده و زیبا که می‌ تواند جایگزین شهر برای رسیدن به آرامش بشر مدرن شود.
هایدگر فیلسوف سرشناس آلمانی و یکی از بزرگ‌ ترین منتقدان مدرنیته و دستاورد های آن خصوصا تکنولوژی، سال‌ ها پیش از کیارستمی همین نقد را به مدرنیته و دستاوردهای آن وارد کرده بود.

ادامه مطلب را در بهروان شماره پنجم مدرسه بخوانید.

نویسنده: مازیار وکیلی
خرید از سایت: behravanmag.com
نسخه الکترونیکی: jaaardotcom
خرید حضوری: پیشخوان دکه‌ ها و کیوسک‌ های روزنامه‌ فروشی و کتاب‌ فروشی‌ های نشر چشمه

برچسب ها

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن